Alles wat je moet weten over het opladen van je telefoon

16 november 2022 4 minuten leestijd

Lithium-ionbatterij: dé batterij voor telefoons

Heb je een smartphone? Grote kans dat er een lithium-ionbatterij in zit, of een lithium-polymeerbatterij. Dat zijn allebei batterijen die werken op basis van lithium. Lithium is in pure vorm een zacht glimmend grijs materiaal. Het is heel licht, nog lichter dan water, en het kan boordevol energie zitten. Dat maakt de batterij zo krachtig en snel oplaadbaar dat hij voor veel elektrische producten dé energiebron is. Voor tablets, laptops, horloges, drones, tuingereedschap, medische apparatuur, fietsen, auto’s… en dus ook voor telefoons.

Krachtig door een combinatie van metalen

Nu is alleen lithium niet genoeg om een batterij te laten werken. Een lithium-ionbatterij levert pas elektriciteit als er een chemische reactie plaatsvindt. En daar zijn meer metalen voor nodig. Denk maar even terug aan de natuurkundeles. Je weet dat een batterij een plus- en een minkant heeft. Er komt stroom vrij doordat negatief geladen deeltjes van de min naar de plus stromen. In een lithium-ionbatterij bevat de plus lithium en grafiet. Aan de minkant zit meestal een mengsel van lithiumoxide, nikkel, kobalt en mangaan.

Je telefoon opladen: zo werkt dat

Oké, dus je weet nu waarom een lithium-ionbatterij stroom afgeeft, en niet zo’n klein beetje ook. Hij is vele malen krachtiger dan een gewone AA-alkalinebatterij. Maar hoe kan het dat je een lithium-ionbatterij weer kunt opladen? Heel simpel: je kunt het chemische proces in de batterij omkeren. Er stromen dan dus geen deeltjes van de min naar de plus, maar juist weer terug van de plus naar de min. Hoe dat werkt? Gewoon de stekker in het stopcontact steken! De elektriciteit dwingt de deeltjes om terug te gaan en je telefoon laadt op.

Hoe krachtiger de batterij, hoe brandgevaarlijker

Heb je vroeger scheikunde gehad? Dan weet je misschien dat puur lithium door blootstelling aan water een flinke explosie geeft. Natuurlijk zit er geen water in je telefoonbatterij, en is hij bovendien veilig opgeborgen in een hermetisch afgesloten omhulsel. Toch kun je maar beter voorzichtig zijn. Hoe krachtiger een batterij, hoe meer energie er vrijkomt als er iets misgaat. En dat kan ontbranding of ontploffing tot gevolg hebben. Het is vooral belangrijk dat je telefoonbatterij niet te warm wordt: max 45 graden. Bij hoge temperaturen worden er gassen geproduceerd waar je batterij slecht tegen kan. Leg je telefoon dan ook nooit in de volle zon.

Veiligheid voorop: voorkom > 45 graden

Kan je telefoon in de zon dan spontaan in brand vliegen? Nee, zo’n vaart zal het niet lopen. Elke telefoon heeft namelijk een BMS: een Batterij Management Systeem dat de temperatuur monitort. Bij de meeste nieuwe telefoons geeft het BMS een seintje als de batterij te warm wordt en grijpt dan mogelijk in. Handig! Naast het BMS zijn er nog meer veiligheidsmechanismen ingebouwd. Denk aan de separator tussen de plus en de min. Dit is een isolatielaagje ter dikte van een mensenhaar. Niet heel dik, maar de separator kan wel 130 graden aan.

De handleiding staat boordevol nuttige informatie

Maar toch. Je leest soms in het nieuws dat er een lithium-ionbatterij vlam heeft gevat. Wat kun je dan zelf doen om zo voorzichtig mogelijk te zijn? Behalve je telefoon uit de zon houden, dan. Zonder gekheid: begin met het lezen van de handleiding. Daarin staat hoe je het best met je telefoon kunt omgaan. Vooral opladen is nooit zonder risico. Logisch, want tijdens het opladen stop je energie in je batterij. Blijf daarom altijd in de buurt als je je telefoon oplaadt. En laad hem niet ’s nachts op, als je slaapt. Je reuk functioneert namelijk niet in je slaap. Als het misgaat tijdens het opladen, ruik je dus helemaal niks!

Zorg dat je batterij zo lang mogelijk meegaat

De capaciteit van een lithium-ionbatterij gaat langzaam achteruit. Dat is normaal. Je kunt een batterij nu eenmaal niet eindeloos achter elkaar gebruiken. Het aantal laadcycli is beperkt. Gemiddeld kun je een telefoon 800 tot 1000 keer opladen. Maar als je dat slim doet, kun je zorgen dat je batterij langer meegaat. Bijvoorbeeld door je telefoon nooit helemaal op te laden en hem uit de oplader te halen als hij voor 90 procent vol is. Of door hem juist in de oplader te stoppen bij 10 procent. Want ook een leeggelopen batterij presteert minder goed. En let op: bij vrieskou loopt je telefoon extreem snel leeg. Vermijd kou dus zo veel mogelijk.

Tien tips voor veilig en slim opladen:

1. Lees de handleiding zorgvuldig.
2. Gebruik alleen de originele oplader.
3. Laat je batterij nooit helemaal leeglopen.
4. Haal de oplader uit je telefoon als hij vol is.
5. Laad je telefoon alleen op als je erbij bent.
6. Laad je telefoon niet op als je slaapt.
7. Leg je telefoon nooit in de volle zon.
8. Leg je telefoon nooit of de vrieskou.
9. Sleutel nooit zelf aan je telefoon en haal je batterij er niet zelf uit.
10. Houd tijdens het opladen 1.50 meter afstand van brandbare materialen.

Leg je telefoon dus niet op de bank, op de vloerbedekking, in bed, tegen kussens of bij gordijnen. Een goede oplaadplek is bijvoorbeeld een natuurstenen of glazen tafel.

Laad een beschadigde telefoon nooit op

Een beschadigde batterij wordt sneller warm en kan dus sneller vlam vatten. Alleen: hoe weet je wanneer een batterij té warm is? Je moet je telefoon met je blote hand kunnen aanraken. Kan dat niet? Dan is er iets mis. Er is ook iets mis als je telefoon vloeistof lekt, opgezwollen is of chemisch ruikt. Stop hem in deze gevallen nóóit in de oplader. Verpak je telefoon volgens de inleverinstructies in een plastic zakje of in plastic huishoudfolie. Lever je telefoon daarna zo snel mogelijk in bij een inleverpunt voor apparaten of bij de milieustraat van de gemeente. Zo komen de batterijen altijd bij Wecycle terecht. Want de metalen in een beschadigde telefoonbatterij kun je prima recyclen!